Khi vận động hay tập thể dục, cơ thể trải qua một loạt các thay đổi sinh lý phức tạp để đáp ứng nhu cầu năng lượng và oxy tăng cao. Những thay đổi này diễn ra ở nhiều hệ cơ quan khác nhau. 🏃
1. Hệ tuần hoàn và hô hấp 🫀🫁
* Tăng nhịp tim và lưu lượng máu: Khi vận động, cơ bắp cần nhiều oxy và dinh dưỡng hơn. Tim sẽ đập nhanh và mạnh hơn để bơm máu giàu oxy đến các cơ quan đang hoạt động. Nhịp tim có thể tăng từ 70-80 nhịp/phút khi nghỉ ngơi lên đến 150-180 nhịp/phút hoặc hơn. Lưu lượng máu đến các cơ bắp tăng lên đáng kể, đồng thời giảm lưu lượng máu đến các cơ quan ít quan trọng hơn như hệ tiêu hóa.
* Tăng nhịp thở và dung tích phổi: Phổi phải làm việc tích cực hơn để cung cấp oxy và loại bỏ carbon dioxide (CO2). Nhịp thở tăng từ khoảng 12-15 nhịp/phút khi nghỉ ngơi lên tới 40-60 nhịp/phút. Dung tích hô hấp của phổi cũng được tận dụng tối đa, giúp cơ thể hấp thụ nhiều oxy hơn.
2. Hệ cơ bắp
* Sử dụng năng lượng: Các tế bào cơ bắp sử dụng năng lượng từ adenosine triphosphate (ATP). Khi vận động, cơ thể sẽ sản xuất ATP thông qua ba hệ thống năng lượng chính:
* Hệ thống phosphagen (ATP-CP): Cung cấp năng lượng cho các hoạt động cường độ cao, trong thời gian ngắn (dưới 10 giây) như nâng tạ nặng hoặc chạy nước rút.
* Hệ thống glycolysis: Sử dụng glucose từ cơ bắp và máu để tạo ra năng lượng cho các hoạt động cường độ cao, trong thời gian trung bình (1-2 phút). Quá trình này tạo ra acid lactic, gây ra cảm giác mỏi cơ.
* Hệ thống hiếu khí (oxidative): Sử dụng oxy để đốt cháy carbohydrate và chất béo, cung cấp năng lượng cho các hoạt động kéo dài, cường độ thấp đến trung bình như chạy bộ đường dài hoặc bơi lội.
* Co và giãn cơ: Dưới sự điều khiển của hệ thần kinh, các sợi cơ trượt lên nhau (co cơ) và tách ra (giãn cơ), tạo ra các cử động. Các cơ bắp hoạt động phối hợp để duy trì tư thế, thăng bằng và thực hiện các động tác phức tạp.
3. Các thay đổi khác
* Tăng nhiệt độ cơ thể: Vận động tạo ra nhiệt. Cơ thể phản ứng bằng cách tăng lưu thông máu đến da và tiết mồ hôi để làm mát. Đây là lý do chúng ta thường đỏ mặt và đổ mồ hôi khi tập thể dục.
* Thay đổi nội tiết tố: Vận động kích thích giải phóng các hormone như endorphin (hormone giảm đau và tạo cảm giác hưng phấn), adrenaline và noradrenaline (tăng nhịp tim và năng lượng), và cortisol (hormone căng thẳng). Những thay đổi này giúp cơ thể thích nghi với hoạt động và cải thiện tâm trạng.
No comments:
Post a Comment